Ֆեռնան Մագելան

Դիմանկար

 Նրա ղեկավարությամբ տեղի է ունեցել առաջին շուրջերկրյա ճանապարհորդությունը։ 1517 թ. Պորտուգալիայից մեկնել է Իսպանիա, 1519-1521 թթ. ղեկավարել է 5 նավից կազմված իսպանական արշավախումբը, որի նպատակն էր արևմտյան նավարկության ուղիով հասնել Մոլուքյան կղզիներ։ 1520 թ. հասել է Լա Պլատայի գետաբերան, հայտնագործել Սան Մաթիաս և Սան Խորխե ծոցերը, անցել իր հայտնագործած նեղուցով (Մագելանի նեղուց), կտրել Խաղաղ օվկիանոսը (17000 կմ), հասել Ֆիլիպինյան կղզիներ, որտեղ սպանվել է տեղացիների հետ ընդհարման ժամանակ։ Արշավախմբի միայն մեկ նավ է վերադարձել Իսպանիա՝ հարավից շրջանցելով Աֆրիկան։ Մագելանի նավարկությունը վերջնականապես ապացուցեց Երկրի գնդաձևությունը և Համաշխարհային օվկիանոսի առկայությունը։ Այդպիսով՝ նա դարձել է առաջին եվրոպացին, ով նավարկել է այդ ուղիով։

Կենսագրություն

Մագելանը ծնունդով պորտուգալացի է։ Նրա ծննդավայրը հստակ հայտնի չէ, սակայն որպես այդպիսին ավելի հաճախ նշվում է Սաբրոզա քաղաքը, բայց հնարավոր է, որ նա ծնվել է Պորտու քաղաքում։ Ծովագնացի ընտանիքի մասին քիչ տեղեկություններ կան։ Հայտնի է միայն, որ նա ծնվել է ազնվականի ընտանիքում։ Ենթադրվում է, որ նրա հայրը Ռույ կամ Ռոդրիգո դի Մագելանն է, որ մի ժամանակ եղել է Ավեյրու ամրոցի կառավարիչը։ Մայրը Ալդա դե Մոսկիտան (Միշկիտա) է։ Մագելանից բացի նրանք ունեցել են ևս չորս երեխա, որոնց մասին ոչինչ հայտնի չէ։ Երիտասարդ տարիքում Մագելանը եղել է Ժուան II-ի կնոջ՝ Լեոնորա Ավիսցի թագուհու շքախմբի անդամ։

1․ Ֆերնանդ Մագելան (1480-1521) – պորտուգալացի և իսպանացի նավարկիչ:

2․ Մագելանը ոչ միայն առաջինը նավարկեց աշխարհով մեկ, այլեւ դարձավ առաջին եվրոպացին, ով նավարկեց Ատլանտյան օվկիանոսից դեպի Խաղաղ օվկիանոս։

3․ Մագելան անունը Լուսնի խառնարաններից մեկն է (տե՛ս Լուսնի մասին հետաքրքիր փաստեր), տիեզերանավ (1990) և 2 գալակտիկա ՝ Մեծ և փոքր մագելանյան ամպեր:

4․ Մագելանը Ֆիլիպինների կղզիների հայտնագործողն է:

5․ Երկար ժամանակ Ֆերնանդ Մագելանը մնում էր միակ կապիտանը, ով կարողացավ նավատորմիղը ղեկավարել իր անունով նեղուցով ՝ առանց մի նավ կորցնելու:

6․ Գիտե՞ք, որ Մագելանը իսկապես չէր ծրագրում շրջել աշխարհով մեկ: Նա ձեռնամուխ եղավ ճանապարհը հարթելու դեպի Մոլուչա:

7․ Հետաքրքիր փաստ է այն, որ Խաղաղ օվկիանոսը այդպես անվանվեց Մագելանի շնորհիվ: Անունը բացատրվում է նրանով, որ շուրջ 17000 կմ ճանապարհ անցած ՝ նավարկիչը ճանապարհին ոչ մի փոթորկի չի հանդիպել:

8․ Հետաքրքիր է, որ Մագելանը իր հայտնի ճանապարհորդությունը կատարեց Երկրի շուրջ Իսպանիայի դրոշի ներքո, քանի որ Պորտուգալիայի միապետը հրաժարվեց ֆինանսավորել արշավախումբը: Ավելի ուշ թագավորը մեծապես կզղջա դրա համար:

9․ Արշավախմբի ղեկավար դառնալուց առաջ Մագելանը բազմիցս մասնակցել է Հնդկաստանի, Մալայզիայի և աֆրիկյան որոշ երկրների մարտերին:

10․ 5 նավերից բաղկացած էսկադրիլիան մեկնեց հայտնի ճանապարհորդության: Հարկ է նշել, որ Մագելանը իր անձնակազմին չէր ասում առագաստանավային ուղու մասին, ինչը երբեմն դժգոհություն էր առաջացնում նավաստիների շրջանում:

11․ Տիեռա դել Ֆուեգո արշիպելագի անվան հեղինակը նույնպես Մագելանն էր, որը հրաբուխների համար վերցրեց տեղական աբորիգենների կրակները:

12․ Գուցե դուք չգիտեիք, բայց Մագելանն ինքը չկարողացավ շրջել Երկիրը, քանի որ սպանվեց Ֆիլիպիններում: Ուղևորության ընթացքում զոհվեց անձնակազմի գրեթե ամբողջ անձնակազմը, որտեղ ողջ մնաց մոտավորապես 300 նավաստիներից միայն 18-ը: Հենց նրանք էլ նավարկեցին Իսպանիա ՝ դառնալով առաջին մարդիկ, ովքեր նավարկեցին աշխարհով մեկ: Ի դեպ, 5 նավից միայն մեկն է մեկնել Իսպանիայի ափ:

13․ Հետաքրքիր է, որ պինգվինների տեսակներից մեկը (տե՛ս հետաքրքիր փաստեր պինգվինների մասին) կոչվում է Մագելանի անունով, որը հայտնաբերել է այդ կենդանիների բնակավայրերը:

14․ Ֆիլիպինների Մակտան կղզում կա Մագելանի հուշարձան, իսկ նրանից ոչ հեռու գտնվում է հայրենի առաջնորդի հուշարձանը, որը մեղավոր էր նավիգատորի մահվան մեջ:

Տեղեկության մասին՝ այստեղ, այստեղ

    Leave a comment