Թեմատիկ հարցեր և խնդիրներ՝

1. Ի՞նչ կառուցվածք ունի ատոմը՝ ըստ Ռեզերֆորդի:

Ռեզերֆորդի մոդելով ատոմը կազմված է փոքր, դրական լիցքավորված միջուկից, որի շուրջ էլեկտրոնները պտտվում են շրջանաձեւ ուղեծրերով՝ ինչպես մոլորակները շուրջ արեգակի:

2. Ինչո՞վ են միմյանցից տարբերվում տարբեր քիմիական տարրերի ատոմները:

Տարբեր քիմիական տարրերի ատոմները միմյանցից տարբերվում են միջուկում գտնվող պրոտոնների քանակով։

Յուրաքանչյուր տարր ունի իր պրոտոնների յուրահատուկ թիվը, որը կոչվում է միջուկային (կամ ատոմային) համար։

Օրինակ՝

ջրածինը ունի 1 պրոտոն,

թթվածինը՝ 8 պրոտոն,

երկաթը՝ 26 պրոտոն։

3. Ո՞րն է տվյալ քիմիական տարրի գլխավոր բնութագիրը։

Տվյալ քիմիական տարրի գլխավոր բնութագիրն է պրոտոնների քանակը միջուկում, այսինքն՝ միջուկային համարը։

4. Ի՞նչ մասնիկներ կան միջուկում:

Միջուկում կան երկու տեսակի մասնիկներ՝ պրոտոններ (դրական լիցք) և նեյտրոններ (չլիցքավորված)։

5. Ինչպիսի՞ն է ջրածնի, հելիումի, բերիլիումի ատոմների կառուցվածքը:

Ջրածնի ատոմ – ունի 1 պրոտոն և 1 էլեկտրոն, նեյտրոն չունի։
Հելիումի ատոմ – ունի 2 պրոտոն, 2 նեյտրոն, 2 էլեկտրոն։
Բերիլիումի ատոմ – ունի 4 պրոտոն, 5 նեյտրոն, 4 էլեկտրոն։

6. Ինչպե՞ս են առաջանում դրական իոնները, բացասական իոնները:

• Դրական իոններ առաջանում են, երբ ատոմը կորցնում է էլեկտրոններ։
• Բացասական իոններ առաջանում են, երբ ատոմը ստանում է էլեկտրոններ։

7. Ո՞վ և ե՞րբ է հայտնագործել էլեկտրոնը։

Էլեկտրոնը հայտնագործել է Ջոզեֆ Թոմսոնը՝ 1897 թվականին։

8. Ի՞նչ լիցքով է լիցքավորված էլեկտրոնը;

Էլեկտրոնը լիցքավորված է բացասական լիցքով։

9. Ատոմի ներսում ինչի՞ շուրջն են պտտվում էլեկտրոնները։

Էլեկտրոնները ատոմի ներսում պտտվում են միջուկի շուրջ։

10. Ի՞նչ լիցքով է լիցքավորված ատոմի միջուկը։

Ատոմի միջուկը լիցքավորված է դրական լիցքով։

11. Քիմիական տարբեր տարրերի ատոմներն ինչո՞վ են տարբերվում միմյանցից։

Քիմիական տարրերի ատոմները միմյանցից տարբերվում են՝
միջուկում գտնվող պրոտոնների քանակով։

12. Ինչու՞ սովորական պայմաններում մարմինը լիցք չունի:

Սովորական պայմաններում մարմինը լիցք չունի, որովհետև նրա մեջ էլեկտրոնների և պրոտոնների քանակը հավասար է, ու դրանց լիցքերը հավասարակշռվում են։

13. Բացատրեք հպված մարմինների էլեկտրականացման երևույթը:

Հպված մարմինների էլեկտրականացումը տեղի է ունենում, երբ էլեկտրոններ փոխվում են նրանց միջև՝ հետեւանքով մեկը ստանում է ավելորդ էլեկտրոններ, մյուսը կորցնում է էլեկտրոններ։

14. Բացատրե՛ք հպված մարմինների էլեկտրականացման երևույթը:

Հպված մարմինների էլեկտրականացման երևույթն այն է, երբ մարմինների հպման ընթացքում էլեկտրոններ են տեղափոխվում մեկից մյուսը, որի պատճառով նրանցից մեկը ստանում է բացասական լիցք, իսկ մյուսը՝ դրական։